[Ewolucja działań instytucji powołanych do zaspokajania potrzeb obywateli na przykładzie miasta Kielce. Główne momenty historii rozwoju dobroczynności publicznej w Polsce do okresu międzywojennego: społeczna rzeczywistość rozbiorowa; dobroczynność publiczna przed I wojną światową. Działalność dobroczynności prywatnej w Polsce. Zarys historii miasta Kielce do okresu międzywojennego: opieka charytatywna; pierwsze symptomy zinstytucjonalizowanej działalności pomocowej. Okres międzywojenny jako początek prawnie usankcjonowanej działalności instytucji opieki społecznej. Polityka społeczna państwa. Opieka socjalna w Drugiej Rzeczypospolitej. Instytucja opiekuna społecznego. Doświadczenia polskiej samorządności terytorialnej. Struktura społeczna międzywojennych Kielc. Działalność instytucji i organizacji na rzecz zaspokojenia potrzeb mieszkańców miasta. Druga wojna światowa sprawdzianem skuteczności działań pomocowych - działalność instytucji legalnych i obywatelskich w zakresie niesienia pomocy. Sytuacja polityczna państwa. Kielce w czasie wojny i okupacji. Działalność organizacji legalnych na rzecz osób najbardziej potrzebujących: PCK, Caritas, Rada Główna Opiekuńcza. Działania osób prywatnych podejmowane na rzecz pomocy ofiarom wojny. Polska w systemie ustroju socjalistycznego. Pozaustrojowe gwarancje zaspokajania potrzeb. Potrzeby społeczne: prakseologiczna koncepcja potrzeb, funkcjonalna koncepcja potrzeb, hierarchiczna teoria potrzeb. Potrzeby społeczne i ich diagnozowanie. Organizacja opieki społecznej w Polsce Ludowej: akcje ratownicze w latach 1945-1947, podstawy funkcjonowania opieki społecznej od 1949 r., socjalistyczna opieka społeczna, podstawy prawne opieki społecznej w PRL, zakres działania opieki społecznej, zakres osobowy opieki społecznej, świadczenia opieki społecznej, organy szczebla centralnego i terenowego, finansowanie. Działalność opiekunów społecznych i ich współpraca ze służbą zdrowia. Zawodowa służba socjalna. Działalność socjalna zakładów pracy. Samorząd terytorialny w Polsce Ludowej. Realizacja zadań ustawy o opiece społecznej i organizacja działalności pomocowej w Kielcach: czynniki rozwoju Kielc, wizerunek miasta w czasach PRL, socjalna pomoc instytucjonalna, pielęgniarka środowiskowa wobec zjawisk patologii życia społecznego, lata osiemdziesiąte początkiem profesjonalnej kadry pomocy społecznej. Społeczność lokalna i instytucje pomocowe w mieście Kielce w latach 1990-2004: transformacja ustrojowa w Polsce, prawa socjalne w Konstytucji RP. Odrodzenie samorządu terytorialnego w Polsce w latach dziewięćdziesiątych XX wieku: polityka społeczna państwa, kwestie społeczne, instytucje wobec potrzeb społecznych, modele polityki społecznej, organizacja pomocy społecznej w Polsce od 1990 r., reforma administracji społecznej a pomoc społeczna, sektor pozarządowy w Polsce, wolontariat. Zagadnienia miejskiej społeczności lokalnej. Wizerunek kieleckiej społeczności lokalnej. Działalność pomocowa w mieście Kielce, działalność socjalna MOPS, MOPR, wywiad środowiskowy jako narzędzie rozpoznawania potrzeb klientów pomocy społecznej, struktura społeczna klientów MOPR w Kielcach, oferta pomocowa skierowana do niepełnosprawnych kielczan, instytucjonalne formy rozwiązywania problemu bezrobocia w Kielcach, pomoc na rzecz dzieci i młodzieży, działania lokalne na rzecz osób bezdomnych. Aktywność organizacji pozarządowych w Kielcach]